Junge Lüüd bi de Bämsen-Dagfahrt klaar to hören un to sehn
[De Präsentatschoon vun de jungen Lüüd kann een hier bekieken: Junge Lüüd un Spraakpolitik]
Well an d‘ Wekenenn van’n 20. bit 22. September 2024 in’t Kurhuus van Bämsen west is, kunn en lebennig 76. Bämsen-Dagfahrt över nederdüütske Spraak un Literatur beleven, to de de Vereen Bevensen-Tagung e.V. inladen hett. De jungen Lüü weren nich blot en Deel van dat Motto „Junge Lüüd un Platt“, dat sük de Dagfahrt sülvst geven hett, sünnern se stunnen ok dat hele Wekenenn in’n Fokus van’t Programm.
To’n Uptakt an Fredag kregen dree junge Schrieverske un Schrievers een Stünn Tied, sük vörtostellen un hör egen Texten vörtolesen. Gesche Gloystein hett daarbi dree Texten vördragen. Mit „In datsülvige Boot“, een – as de Schrieverske sülvst seggt – anner Heimaadgedicht, de Körtgeschicht „Een Dag“ un de Slamtext „Wuddeln un Flünken“ lood se de Lüü in, över Fragen van Identität, Heimaad, man ok över de Saken, de een in de Tokunft maken will, un över de innerlik Sörgen un Angsten natodenken. Daarna leesde Nikos Saul elv Gedichten vör. Se nahderden sük vöölklörig Themen, to’n Bispööl Krieg, Minsk un Maschien, Kark un Jahrstieden. Man sien Gedichten settden sük ok utnanner mit Fragen na dat Leven as utwassen Lüü un de Erfahrungen, de junge Lüü bi Disko-Veranstaltens maken köönt. Interessant weer butendeem de Betreck up fröher nederdüütske Schrievers in sien Gedichten. So funnen sük woordelk Angaven van Hartich Sierk, en Buur un Chronik-Upschriever in’n 17. Jahrhunnert ut Dithmarschen, un ok ut de „Quickborn“ van Klaus Groth, de Nikos Saul hannig in twee Gedicht-Collagen inarbeidde. Leider kunn Arne Lentföhr sien Gedichten nich persöönlik vörstellen. Liekers wurren Videos ofspöölt, in de he teihn Gedichten vördroog, mit de he de Tohörerskes un Tohörers to’n Nadenken anreegde. De dree Schrieverslüü kregen groten Bifall.
As Ofslut van de eerst Dag tradden avends de „Jungen Lüüd ut Löwenstedt“ in de groten Saal van’t Kurhuus up. Se loden mit dat Stück „In de Juni geev dat immer Erdbeeren“, een Live-Theater mit Film, to en Perspektievwessel bi dat Thema Flücht in.
De Vörmiddag an d‘ Saterdag stunn denn in’t Teken van de thematisk Vördragen. Begunnen hebbt de jungen Lüü van de Bunnsraat för Nedderdüütsch un van dat Niederdeutschsekretariat. De Jöögdbeupdragten Kevin Behrens un Thees Becker tohoop mit Nadine Koop, de Vertrederske in‘n BfN för Mekelnborg-Vörpommern, sproken över hör spraakpolitisk Arbeid. Tegen en Vörstellen van de Europäisk Sprakencharta för Regionaal- of Minnerheitenspraken, de BfN un dat Niederdeutschsekretariat wesen se toeerst up de Sprekertahlen un de konkrete Situation bi de jungen Lüü hen, de al ut de jungste Unnersöken van 2016 dör dat Institut för nederdüütske Spraak un dat Institut för Düütske Spraak herutkomen deit. Man düdelk wurd de Situation ok dör de Vörstellungen van dree verscheden fiktive Personen, de doch all gliekermaten wiest, dat dat en Nettwark för junge Lüü bruken deit, bi dat se sük inbrengen köönt un waar se ok vermiddelt kriegt, welke Middels un Kansen dat gifft, um sülvst wat för de Spraak in’n Olldag un de Gesellskupp to maken. Naast stellden se de enkelten Bestanddelen van hör Arbeid vör. Dree Pielers sünd daarbi van Bedüden. Dat Vöranste is de Arbeid to’n Upboo van en Nettwark för junge Lüü, to’n Bispööl dör de Online-Veranstaltens, as de Warksteden to verscheden Themen of de Stammkring „Junge Lüüd ünner sik“, man ok dör de gemeensaam Exkursionen, as de Jöögduttusk mit de nationaal Minnerheiten of de Thinktank. De tweede Pieler bildt de Kontakt to de Politik. „De Uttusk mit de Politikers un Politikerskes is van Bedüden, um de Interessen van junge Lüü sichtbaar to maken“, so de dree. Daarto tellt ok de Visiet van de Bundsdagdebatt un de stadig Uttusk dör dat Deelnehmen an Sitten van Gremien, as de Beraden Utschuss för de Fragen van de nederdüütske Sprekergrupp. Nettso is dat Formuleren un Övergeven van de Berliner un Neddersassen Verkloren an de Politerskes un Poltikers daar en Deel van, um up de Problemen un Wünsken van junge Lüü in’n Berieken van Medien- un Bildungsangeboden, man ok up de Fragen na Perspektiven för de naderhand Beroop mit Plattdüütsk hentodüden. De darde Pieler is denn, dat Nettwark ok regionaal fasttomaken. Hier vertellde Thees Becker över dat „Nederdüütsk Forum an de Uni Ollnborg“, dat he tosamen mit Joschka van Lienen in’n Oktobermaant 2023 gründt hett. För de Vördrag, de haast 50 Minüten düürde, geev dat in de Diskussion achteran vööl Tospraak un gode Torüggmellen van de Tohörerskes un Tohörers.
De tweede Vördrag hull denn Jan Graf, de över dat plattdüütsk Medienangebood PLATTRADIO in’t Geheel un över de sture Laag van PLATTRADIO an’t Enn van’t Jahr 2023 sprook, man ok up de Bedüden dör de konkrete Arbeid van PLATTRADIO in d‘ Betreck up dat Thema Spraakutboo henwees. „Mit de Versöök, en seriös plattdüütsk Berichten to maken, wurd dat nödig, akkerate Woorden to verwenden“, so Jan Graf. Daar harr de Redaktion woll ok recht gode Torüggmeldens meesttieds up kriegen, man de Weg daarhen weer stuur un lang west, denn mit de Fraag na de akkerat Woorden stellde sük alltied ok de Fraag na dat Akzepteren van sülke Woorden bi de Lüü, de PLATTRADIO höört harren. So weer een gau al bi en Pieler van’n Spraakplaan för Nederdüütsk, de Konzepten för de Angelegenheiden van Korpus, Status un Verwarf entwickelt, um de Spraak starker för de Tokunft to maken.
Johannes Callsen, de Beupdragte för Minnerheiten van’t Land Slewsig-Holsteen, deelde toeerst de Gröten in’n Naam van de Landsregeren mit un sprook denn över de Handlungsplaan Sprakenpolitik, de dat Land neei beschluten hett. Togliek gung he up de Laag van PLATTRADIO in un drückde de Hoop ut, dat mit de neje Utschrieven van sülk een Projekt as PLATTRADIO dör de Landsmedienanstalt en Lösen un Angebood up lange Tied funnen werd.
Dat Formaat „Op de Kist“ maakde denn dat Programm an d‘ Namiddag open un lood Liddmaten, man ok Gasten van de Dagfahrt in, egen Texten vörtolesen. Daar folgde dat literaarsk Klaverbladd up, an dat Carl-Heinz Dirks ut Emm, Petra Kücklich ut Hamborg, Nikos Saul ut Münster un Charlotte Paul, Studentin ut Griepswoold in Vertreden för Ulrike Stern, deelnohmen. Se diskuteerden över veer Böker för Kinner un junge Lüü, daarunner „Ebbe un Hehn“ van Birgit Lemmermann un „Kumm, wi sägeln“ van Vivian Eisold.
Mit dat Kunzert van de Band „Swing op de Deel“ gung de Saterdag mit good Musik un lüstig Aktionen för de Tohörerskes un Tohörers to’n Mitmaken to’n Enn.
De Sönndag fung denn an mit en plattdüütsk Gottsdeenst in de Dreekönigskark in Bämsen, de van Pastorske Imke Schwarz ut Loccum hollen wurd. Se is de Beupdragte van de hannoversk Landskark för „Plattdüütsch in de Kark“. De Dagfahrt gung naderhand in de Kurhuus ok weer mit de Fokus up de jungen Lüü to’n Enn, umdat de Lüttjepütt-Pries utgeven wurd, de dit Jahr an de Jugendtheatergrupp „De lütten Sülfmeister“ ut Lümborg gung. Dat Utgeven wurd musikaalsk van Lennon von Seth begleidt.
Thees Becker, Jöögdbeupdragte bi’n BfN
To'n Toluustern
"Bämsen-Dagfohrt": Ein Wochenende im Zeichen des Plattdeutschen, NDR 1 Welle Nord (23.09.2024)
