BfN begrött dree ne’e Jugendbeopdraagten

Op sien eerste Sitten in de ne'e Delegatschoonsperiood an'n 16. Juni in Hamborg hett de Bunnsraat för Nedderdüütsch dree Vertreders för de jungen Lüüd begrött. Dat sünd (op dat Bild vun links na rechts) Thees Becker ut Oostfreesland, Mareike Meents ut Oostfreesland un Kevin Behrens ut Bremen. De dree warrt sik in den BfN för de jungen Lüüd insetten un mithölpen mehr Anbotten för jüm intorichten un Akschonen op'n Weg to bringen. Hier stellt se sik kott vör, vertellt, woso se sik för de Spraak insetten wüllt un wat se för Ideen för Lüüd in ehr Öller hebbt:

Stell di kott vör. Woans büst du to Platt kamen?

Mien Naam is Kevin Behrens un ik bün 33 Jaar oold. Ik kaam uut Sleeswig-Holsteen, bün avers 2009 na Bremen trocken vunwegen dat Studium Spraakwetenschoppen. Ik arbeid blangen dat Studium in en Kuntoor vun en Online-Wienhöker un as Plattdüütschschoolmeester an de Vulkshoogschool. Ik bün mit Plattdüütsch groot worrn, wieldat mien Groot- un Oorgrootöllern dat mit mi snackt hebbt. Man laters as ik weniger in de Hemaad bi jem weer, heff ik ook en Barg Platt wedder vergeten. Wielst mien Studium heff ik mi denn also sülvst daaran maakt un heff mi dat beter bibröcht. Vundaag langt dat, dat ik mien Bachelor- un Masterarbeid op Platt schreven heff.

Woso muchst du di för de Spraak insetten?

In uus Famielje süüt een sik düüdlich as en Noorddüütschen un de, de Platt noch köönt, hoolt daar ook grote Stücken op. Vundaar is dat schaad, dat dat Spraakstarven ook Platt bilütten meer vaat kriegen deit. Ook mien Oma klaagt, dat se op eer Dörp keen annern Minsch meer hett, mit den se op Platt snacken künn. In de Grootstad Bremen is dat natüürlich noch leger un Platt as en Noormaalspraak vun’n Alldag to bruken, dat is hier meist en Ding vun de Unmööglichkeid. In mien Bachelor weer Spraakpolitiek un Spraakdood mien Swaarpunkt un daarso weet ik, dat jüstemang dat Saken sünd, wo Spraakpolitiek egens good bi anpacken kann. Plattsnackerschen un -snackers hebbt dat Recht, sik op Platt mitdelen to könen, un wees dat man de Kummenikatschoon op Amt oder bi’t Inkopen. Dat gellt sünnerlich för jüngere Lüüd, för de dat to wenig Schangsen gifft, en Togang to de Spraak to kriegen oder ook eer to bruken.

Wat sünd för di de wichtigsten Punkten, dat mehr junge Lüüd en Togang to Platt finnt?

Junge Lüüd an de Spraak to leiden is keen heel eenvacke Saak. To groot sünd noch de Assoziatschonen mit dat slechte Stigma un dat Bild vun Buren un en Grootöllerngeneratschoon. Üm ook en junge Sprekerschopp to bewaren, mütt een ook de Spraak vun de jungen Lüüd bedenen un de Middels vun jemeer Kummenikatschoon un Anvöddern an Kultuur. Un dat is wichtig in’t Oog to beholen, plattdüütsch Anbott warrt nich kunsumeert, bloots wieldat dat Platt is, man dat mütt ook good in sik sülvst ween. Un jüst daar bi de Medien vangt dat an, dat jüngere Lüüd mit involveert warrn mööt, dat se ook mitwarken köönt un eer egen Medienlandschopp schapen köönt. De Sotschalen Medien sünd en wunnerbare Saak daarför un bilütten wiest sik ook en düchtige Community, de Live-Videos afhöllt, vele Stories mit veel Spraakbruuk deelt un Podcasts un Instagram-Bidrääg produzeert.
Man nich bloots dat Involveren in de modernen Medien mütt en Höövdtema ween. Ook dat Inrichten vun Vellers, wo Platt en rejelle Bedüden hett. Jüst de vöölte Unwichtigkeid vun de Spraak vöört vele daarto, de gaar nich eerst to leren. Wenn een avers ünner annern sowat as Monopolen schaapt, also wo Plattdüütsch en verplicht Kriterium för den Togang to wat is, denn stiegert sik ook de Indruck, dat dat nüttig is. To’n Bispell kann bi welke Städerämter Plattdüütsch as Vööruutsetten gellen, för allen bi ländliche Rebeden. Wisse Kultuurinrichtens köönt Plattkennissen vöddern för’t Instellen un en Plichtandeel bi Medienfoormaten för plattdüütsche Spraak kann ook dat positieve Bild daarvun bevüren. Weg vun’t Bild vun Platt as Ooldlaster uut Grootöllern eer Generatschoon, hen to en sülven schapen Bild vun Platt as integralen un nödigen Bestanddeel vun en junge Sprekerschopp.

Stell di kott vör. Woans büst du to Platt kamen?

Ik sün Mareike Meents, 23 Jahren old, koom ut Oostfreesland un hebb Düütsch, Biologie un Engelsch an d’Universität in Ollenborg studeert, üm Mesterske to werden. För mi as Oostfrees hett Plattdüütsch al immer en groot un wichtig Rull in mien Leven spöölt. Ik sün in en Familie upwassen, waar mehr Platt as Hoogdüütsch snackt wurd un hebb sülvst van mien Grootollen Platt lehrt. Van daar an hett Platt mi immer begleit un ik weer ok immer temelk stolt daarup, dat ik de Spraak snacken kann. As ik denn na d‘Universität gahn sün, hebb ik Platt nochmaal up en neei Wies kennenlehrt. Up enmaal gung dat nich mehr blot üm de Spraak an sük, man ik funn dat heel interessant, dat de Wetenskupp ok en Interesse d‘ran hett un sük mit Platt befaten deit. Ik hebb denn dat „Zertifikaat Nedderdüütsch“ van de Universität Ollenborg maakt un sün so daarto komen, mi mehr mit Platt utnanner to setten un dat nich „blot“ to snacken.

Woso muchst du di för de Spraak insetten?

In de lest Jahren sehn to möten, wu in d‘Gesellskupp dat Interesse an de Spraak minner wurren is, is trurig – man mööt sien egen Moderspraak bi’t Starven tokieken. Man ik will nich mehr daarbi tokieken, ik will wat tegen dat Starven van Platt doon. Daarum hebb ik mi entscheed, bi d’BfN mittomaken. Platt is en mooi Spraak un daar hangt so vööl Geschicht un Kultur an – daarum mööt dat wiederhen schütt un fördert werden. De BfN hett in de Sprakenpolitik in de lest 20 Jahren al so vööl för Platt daan un ik frei mi, dat ik hüm bi sien Arbeid nu ünnerstütten dröff.

Wat sünd för di de wichtigsten Punkten, dat mehr junge Lüüd en Togang to Platt finnt?

Dat mehr jung Lüüd mit Platt in Beröhren koomt un en Togang to de Spraak finnen doot, mööt mien Menen na up twee Pielers stütt werden: de Billen un de Freetied. In d’Beriek Billen hett sük in de lest Jahren al vööl daan – Platt is vöör allen in de Kinnergaarns un Grundscholen un ok in d‘Unis in Noorddüütschland immer fakener en Thema, man an de wiederföhrend Scholen fehlt dat mitünner noch. Mooi weer, wenn Platt in all Bunneslänner in Noorddüütschland en egen Schoolfack wesen dee – so as dat ok in de Europääsche Charta för de Regionaal- of Minnerheitenspraken (1992) steiht. Un solang Platt noch keen egen Schoolfack in all Bunneslänner is, kunn de Spraak ja almaal in anner Facken bruukt worden – bilingual Unnerricht mööt ja nich immer Mathe up Engelsch of Franzöösch heten, man kunn ja ok mal Platt snacken. Up lang Sicht is dat ok wichtig, dat de Länner Lehrwarken un Lehrmateriaal vörslaan doot, dat in de Scholen bruukt werden kann, daarmit dat Sprakenlehren tominnst in de enkelt Länner en beten eenhellig is. Tüsken de Länner wurd dat mit de verscheden Dialekten stuur, man daar mööt ok in elk Land up acht worden.
In d’Freetied sünd för de jung Lüüd soziaal Medien wichtig, binah elkeen bruukt ja vandaag de een of anner Plattförm. Dat gifft ok al en paar Kanalen, de sük mit Platt befaten doot, aver dat Angebood kunn noch wassen. Daarbi schullen verscheden Themen ansproken worden, umdat man en groot Tahl an jung Lüüd mit verscheden Interessen tofaat kriggt: De Kanalen kunnen sük to ‘n Bispööl mit Vokabels un Grammatik of mit regionaal un mit överregionaal Themen befaten – vööl wat dat ok up Hoogdüütsch gifft, kunn ok up Platt anboden worden. Daar mööt ja ok nich blot eernst Saken behannelt werden, man kunn ja ok spaßig Biller of Videos hoogladen (to ‘n Bispööl Memes). Wenn man verscheden Plattförms bruken dee, so as Instagram, TikTok of YouTube, kunn man daarmit ok vööl Lüüd tofaat kriegen. So kunnen wi denn hopentlik en Nettwark upboen, wo sük jung Plattsnackers uttuusken köönt.
Ik frei mi al daarup, vööl neei Lüüd kennentolehren und för un mit Platt to arbeiden.

Stell di kott vör. Woans büst du to Platt kamen?

Mien Naam is Thees Becker un ik bün 23 Jahr old. Grootworden bün ik in Oostfreesland un upstünds studeer ik in Twee-Facken-Bachelor Germanistik un Ev. Theologie an d‘ Universität Ollenburg, daarmit ik Mester of Hoogschoolmester worden kann. As en Oostfrees bün ik froh togang wesen, wenn sük dat um de plattdüütske Spraak hannelt, umdat mien Grootollen immerto versöcht hebben, mit mi Plattdüütsk to snacken. Verstahn hebb ik ok immer, man ik hebb nich van sülvst snackt. So is dör mien Tied in School, waar ok kien Platt snackt wurr, mehr un mehr dat Verstahn van Plattdüütsk torügg gahn, man vergeten hebb ik dat nooit. Dat dat Plattdüütsk vandag en groten Platz in mien Leven innimmt un för mi heel wichtig is, liggt ok an mien Studium, in dat ik mi weer mehr mit Plattdüütsk un mit de Wetenskupp van Nedderdüütsk all tosamen utnannersetten kann. Ik maak daarum ok dat „Zertifikaat Nedderdüütsk“ van de Universität Ollenburg.

Woso muchst du di för de Spraak insetten?

In Umfragen, man ok in mien Olldag, seh ik, dat de Antahl van de Lüü, de Plattdüütsk spreken, immer minner word. Dat bedröövt mi un sall sük ännern: Plattdüütsk sall vitaal blieven! Daarum hebb ik verleden Novembermaant anfangen, mi bi de Workshops „Junge Lüüd“ van d‘ BfN to engageren. Denn de BfN hett in de verleden Jahren al vööl för mien Generation un in d‘ Politik daan, umdat de Spraak schütt un fördert word. Man völe junge Lüü hebben de BfN un sein Arbeid noch nich wahrnohmen. Daarum mag ik geern de Spraak un de BfN en Gesicht för junge Lüü geven, um all intoladen, sük mit disse moje Spraak, Kultur un mit de BfN sülvst utnannertosetten. Ik frei mi heel daar over, dat ik in ‘t Team van d‘ BfN nu mitmaken dröff un bün för dit Kans dankbaar, en „Initialzünder“ to wesen.

Wat sünd för di de wichtigsten Punkten, dat mehr junge Lüüd en Togang to Platt finnt?

As en van de neje Beupdragden för junge Lüü is mien deepste Övertügen för mien Arbeid in d‘ BfN, dat wi all junge Lüü de Togang to Plattdüütsk mögelk maken sallen. Daarum wessel ik nu ok ins Hochdeutsche.
Wenn die jungen Menschen den Snack nicht mehr verstehen, interessieren sie sich aber oftmals trotzdem für das Plattdeutsche. Darum müssen wir als Plattsnackers auch in der Gesellschaft stärker in Erscheinung treten. Für zeigt sich das in der Wichtigkeit der sozialen Medien, da sie von beinahe allen jeden Tag genutzt werden. Neben den bereits bestehenden Kanälen sollten wir daher auch wachsen und weitere Themen einbringen, indem wir über das Niederdeutschsekretariat und den BfN informieren; uns aber gleichzeitig auch mit dem Dokument der europäischen Charta für Regional- oder Minderheitensprachen, die seit 1999 in Deutschland in Kraft ist, beschäftigen. Vielen jungen Menschen ist dieses Dokument nämlich vollkommen unbekannt.
Daneben sehe ich auch den Bereich Kultur, bei dem ich mir Möglichkeiten für Übersetzungen von Geschichten, Büchern und nicht zu vergessen Spielen, wie z. B. Monopoly auf Plattdeutsch, vorstellen könnte.
Ein besonderes Anliegen ist mir jedoch, dass wir außerhalb und in den Schulen das Plattdeutsche bewusster machen. Als ordentliches Lehrfach mit geeigneten Lehrmaterialien in den Bundesländern, aber auch in Form von einem weiterem Engagement, das ich gern im Austausch mit junge Lüü aufbauen möchte. Dabei ist mir wichtig, dass wir auch vorhandene Erfahrungen einholen von den europäischen Minderheiten in Deutschland, weil wir in diesen Bereichen noch sicher dazu lernen können.
Mit disse paar Ideen van all, de ik mi överleggt hebb, koom ik an ‘t Enn to de egentlike Idee, en Nettwark van junge Lüü uptoboen, waar wi Plattsnackers in en tegensiedig Uttusk komen, um tosamen wat för un mit Plattdüütsk torechttokriegen.
Ik frei mi, all de neje Lüü kennentolehren, mit jo all in en Uttusk to gahn un för uns plattdüütske Spraak, Kultur un Politik to arbeiden.