An'n 1. Mart weer dat 25-johrige Jubiläum to dat Inkrafttreden vun de Europääsche Charta vun de Regional- oder Minnerheitenspraken, wat sik en Reeg Bunnsdagsafornte to'n Anlaat nahmen hebbt, üm dor en Utspraak in'n Bunnsdag vun to maken. Dat weer dat eerste Mal, dat de Grootdeel vun de Sprekers·chen ehr Reed nich op Düütsch holen hett. (De Debatt kann een sik hier online bekieken.) Un wieldat uns de Afornten vun'n Parlamentskreis Plattdüütsch al op de verleden Exkurschoon vun de jungen Lüüd na Berlin (süh hier uns Bericht) vermellt hebbt, dat se so en Debatt planen wüllt, hebbt se uns nu na Berlin inlaadt - mit söss Lüüd harrn wi de Schangs dorbi to ween.
Vördat sik de Parteien in de Plenaardebatt uttuuscht hebbt, geev dat noch en besünnere Wesselreed, to de de Grönen inlaadt harrn. Ut de mehrsten Frakschonen kemen Politikerschen bet Politikers tosamen un hebbt sik mit Vertreders·chen vun de nedderdüütsche Spraakgrupp un ut de Minnerheiden tohoopsett: vun de Domowina vun de Sorben, dat Noordfreeschinstitut, vun de Saterfresen un den SSF (Sydslesvig Forening), den Zentralraat vun de Sinti un Roma, den Zentralraat vun de Jenischen, vun de FUEN (Föderalistsche Union vun europääsche Vulksgruppen), vun't Minnerheitensekretariat un vun't Nedderdüütschsekretariat un de jungen Lüüd. Elk Grupp hett de Schangs kregen, sik un sien Belangen vörtostellen un de annern kennentolehren, man ok de Afornten kunnen jümehr polietschen Telen för de lütten Spraken kloormaken. Vun de Parteien dorbi weren Denise Loop, Filiz Polat un Linda Heitmann (Bündnis 90/Die Grünen), Johann Saathoff un Mathias Stein (SPD), Gyde Jensen (FPD), Astrid Damerow un Knut Abraham (CDU/CSU), Stefan Seidler (SSW, frakschoonslos) un Natalie Pawlik (SPD), de Beopdraagte för Utsiedlerfragen un natschonale Minnerheiten.
Achterna güng dat in den Bunnsdag op de Tokiekertribüün, vun wo ut wi de Debatt toluustern un tokieken kunnen. Live dorbi to ween, wenn de Reednerschen un Reedners in de egen Spraak debateert, dat weer en heel nee Beleevnis, vör allen ok för de jungen Lüüd. De Debatt sülvst hett wichtige Punkten för de Schuul vun de Regional- un Minnerheitenspraken in Düütschland opgrepen. Man liekers, de Debatt harr jümmers noch en to düüdlichen komödiantschen Tonus. En Reeg Klischees un Vöroordelen, de dat Plattdüütsche anhangen doot, sünd ok in'n Bunnsdag vördag kamen. Wi wörrn uns ok an düsse Steed en eernsthaftigen Ümgang mit de Spraak wünschen.
Man wi wüllt hier en poor Uttöög ut de Reden rutstellen, de uns passlich to uns Anliggen döögt:
"Minderheitenspraken sünd nämlich en Deel van d’ Heimat. Un den Begriff „Heimat“ kann man ok verkehrt verstahn. Dat is uns parlamentarische Upgaav, daarför to sörgen, dat bestimmte Lüü neet daarför sörgen, dat Heimat hör Begriff is." (Johann Saathoff, SPD)
"Ik wansch me tut baispal, dåt åle manerhäidespräke önjt fiirnsiinj än önjt råådio tu schüns kaame." (Astrid Damerow, CDU/CSU)
"Wenn hier mal en Utspraak weer op Platt to Innenpolitik oder to soziale Themen oder Klimapolitik, denn hebbt wi en goden Anstoß för de plattdüütsche Spraak in’n Alldag in Düütschland geven." (Linda Heitmann, Bündnis 90/Die Grünen)
"[W]i möten dat ok to’n Alldag warrn laten. Un deswegen is düsse Debatte so wichti. Dat geiht nich um Fischbrötchen un Möwengeschrei un Folklore." (Gyde Jensen, FDP)
"Der Begriff „Regionalsprachen“ verleitet dazu, die damit verbundenen Kulturen auch nur regional zu vermitteln und nicht bundesweit." (Petra Pau, DIE LINKE)
"Dazu gehören zum Beispiel Altenpflegeeinrichtungen, in denen das Niederdeutsche fest im Alltag verankert wurde. Das Angebot reicht vom gemeinsamen Singen, Vorlesen auf Plattdeutsch bis hin zur Berücksichtigung der Sprache bei der Biografiearbeit und der Betreuung von Pflegebedürftigen." (Natalie Pawlik, SPD)
"Derfor støtter vi naturligvis det europæiske Minority Safepack Initiative." (Stefan Seidler, SSW, frakschoonslos)
Düsse Minority Safepack Initiative sett sik för de Schuul vun Regional- un Minnerheidenspraken in, un wi wüllt hapen, dat sik Düütschland, as in'n Koalitschoonsverdrag toseggt, dor proaktiv för insett.
"Sorbisch soll nicht nur gerettet, sondern wiederbelebt werden. Es soll Kommunikationsmittel in allen Lebensbereichen sein." (Simone Koß, SPD)
Denn jüstemang dat wünscht wi uns ok för de Spraak. Dat Platt de Normaalspraak warrt in'n Alldag, man ok ...
"Mehr Plattdüütsch hier in usen Bundesdag kann hölpen för de Werbung för use Spraak, un wi schüllt dat mehr maken." (Andreas Mattfeldt, CDU/CSU)
Dat Medienecho achterna op de Debatt weer heel unverwachtens groot. All de groten Medienstatschonen hebbt doröver bericht, sülvst in de Tagesschau leep en Bidrag över de Debatt. Ok op de Sotschalen Medien is dat Thema dull behannelt worrn un dor köönt wi afsluuts blied över ween, mit wat för en Opbott düt Thema nu den Ingang in dat allmene Bewüsstsien vun de Sellschop kregen hett. Wi köönt man hapen, dat dor noch mehr bi rutsuurt un dat Thema ok wiederhen en Diskuschoonspunkt blifft un mehr daan warrt, dat ok de Sprakencharta beter dörsett warrt, denn dor haakt dat an vele Steden noch jümmers an.
